Z pewnością każdy przedsiębiorca spotyka się na co dzień z określeniami rękojmi i gwarancji. W obu przypadkach chodzi o odpowiedzialność za zapewnienie zgodności pomiędzy umową z klientem/kontrahentem a dostarczonym towarem. Pojęcia te jednak różnią się od siebie. Na czym polegają i w jakich okolicznościach stosuje się poszczególne rozwiązania? Co to jest rękojmia a gwarancja? Więcej w artykule.

Kogo dotyczy rękojmia, a kogo gwarancja?

Pojęcia gwarancji i rękojmi dotyczą odpowiedzialności za ewentualne niezgodności pomiędzy ustaleniami z kupującym a zakupioną rzeczą. W zależności od tego czy jesteśmy producentem czy sprzedawcą danego produktu, inne będą sposoby postępowania wobec stwierdzonej w przedmiocie wady.

Sprzedawca odpowiada za sprzedane wadliwe produkty zawsze, z mocy prawa, w ramach rękojmi. Z kolei producent daje na swoje produkty gwarancję, ale nie jest to jego obowiązkiem. Jeśli jej udzieli, można wówczas dochodzić swoich praw w razie usterek czy wad. Jednak, jeśli tego nie zrobi, nie bierze również odpowiedzialności za ewentualne niezgodności.

Rękojmia — co to jest i na czym polega?

Źródeł tych informacji musimy szukać w Kodeksie Cywilnym. Zgodnie z nim za rękojmię uznaje się odpowiedzialność sprzedawcy w obliczu ujawnionej wady fabrycznej lub prawnej zakupionego towaru. W takiej sytuacji klient może żądać:

• bezpłatnej naprawy danej rzeczy;
• wymiany zakupionego produktu na nowy;
• obniżenia jego ceny lub zwrotu poniesionych kosztów.

Rękojmia daje prawo wyboru rozwiązania problemu osobie, która zakupiła dany towar. Sprzedawca musi tę decyzję każdorazowo uszanować. Warto przy tym dodać, że zwrot opłaconej kwoty to zawsze wyjście ostateczne. Stosuje się je najczęściej w sytuacji, gdy naprawa lub wymiana okazuje się zbyt kosztowna albo niemożliwa do zrealizowania z innych względów. Wówczas zwraca się pieniądze za zakupiony przedmiot.

Podstawą reklamacji, czyli wskazania wady towaru, może być paragon, faktura VAT albo umowa zawarta pomiędzy sprzedawcą a klientem. Respektuje się również wydruk potwierdzający transakcję kartą płatniczą. Odpowiedzialność sprzedawcy za wadliwy produkt powstaje na mocy prawa (w tym wypadku na podstawie zapisów Kodeksu Cywilnego). Zgłaszając wadę, należy jednak pamiętać, że ani paragon, ani brak oryginalnego opakowania kupionego przedmiotu nie wykluczają możliwości złożenia reklamacji. Sprzedawca musi ją uznać nawet bez nich.

Jakiego rodzaju sytuacje uwzględnia rękojmia?

W przypadku rękojmi możemy wskazać kilka wad czy rodzajów niezgodności. Dotyczy to przede wszystkim:

• wad fizycznych towaru;
• wad prawnych (sprzedawca nie jest właścicielem zbywanych dóbr);
• wad związanych z wykonanym dziełem (w przypadku zawarcia umowy o dzieło);
• wad w obiektach budowlanych (umowa o robotach budowlanych);
• usterek w wynajmowanym mieszkaniu lub innej nieruchomości (niezgodności w umowie najmu).

Ile czasu obowiązuje rękojmia?

Rękojmia obowiązuje w czasie dwóch lat od daty przekazania towaru klientowi. W przypadku reklamacji złożonej w ciągu roku od zakupu, przyjmuje się, że wada wystąpiła już w dniu nabycia i kupujący nie musi udowadniać istnienia swojej winy (na przykład na skutek nieprawidłowego użytkowania). Zgodnie z przepisami konsument ma rok na złożenie reklamacji (licząc od chwili, kiedy wykryje usterkę).

Sprzedawca ma na rozpatrzenie reklamacji dwa tygodnie. Jest to czas potrzebny na oszacowanie wad i zaproponowanie możliwości ich usunięcia. Jeśli w tym czasie przedsiębiorca nie da konsumentowi konkretnej odpowiedzi, wówczas przyjmuje się, że uwzględnił on roszczenia.

Od tej reguły istnieją jednak wyjątki. Podstawowy dotyczy sytuacji kiedy nabywca wiedział o wadzie, a mimo to zakupił produkt. Dzieje się tak na przykład gdy sprzedawca obniża cenę z uwagi na jakąś usterkę. Jeśli obie strony zdają sobie z takiego faktu sprawę, rękojmia nie obowiązuje.

Na czym polega gwarancja?

Gwarancja jest to rodzaj zapewnienia, że produkt jest pełnowartościowy i zgodny z ustalonymi normami. Jest ona udzielana dobrowolnie przez producenta. Przekazuje się ją w formie pisemnej. W dokumencie tym określa się czas gwarancji oraz jej szczegółowe warunki, które będą podstawą do ewentualnych roszczeń. Warto przy tym dodać, że gwarancja producenta nie wyklucza reklamacji z tytułu rękojmi. Choć znacznie częściej dochodzi się swoich praw w oparciu o gwarancję, ponieważ to producent ma większe możliwości rozwiązania problemu związanego z zakupionym towarem (posiada na przykład narzędzia do jego naprawy i specjalistów zdolnych to zrobić).

W przypadku gwarancji termin jej obowiązywania zawsze ustalany jest przez producenta. Nie ma żadnych odgórnych wytycznych w tej kwestii. Dotyczy to także szczegółowych ustaleń, na przykład warunków reklamacji.

Podstawowa różnica pomiędzy rękojmią a gwarancją polega na tym, że ta pierwsza jest odgórnie ustalona na mocy prawa i regulowana przepisami. Druga natomiast jest całkowicie dobrowolna i zawsze ustalana indywidualnie przez poszczególnych producentów.